in kledingindustrie

begrippen madness: fair trade

Soms vliegen de begrippen je om de oren. Fair trade wordt als werkwoord gebruikt, als een certificaat, iets is Fairtrade of niet Fairtrade.. Ik snapte er helemaal niets meer van, dus hoog tijd om te onderzoeken hoe het zit met de terminologie rondom fair trade. Even beginnen bij het begin. Fair trade betekent letterlijk vertaald: eerlijke handel. Je kan dus zeggen: Een item komt voort uit fair trade. Maar ‘een product is fair trade’, roept wat implicaties op. Hier gaat het dan meestal om een product wat een Fairtrade keurmerk draagt. Over keurmerken gesproken, is een kledingitem met een Fairtrade keurmerk 100% in orde?

Wat betekent het groen-blauwe Fairtrade keurmerk? 
Fair Trade Internationaal is een organisatie die “ […] boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden [helpen] een betere plek te verwerven in de handelsketen, zodat ze kunnen leven van hun werk en kunnen investeren in een duurzame toekomst”, stelt Max Havelaar op hun website. Deze organisatie heeft een keurmerk in het leven geroepen namelijk het herkenbare groen-blauwe Fairtrade keurmerk (die op de koffie en chocolade enzo). Dit keurmerk is in Nederland eigendom van Stichting Max Havelaar. In de kledingsector kunnen stoffen Fairtrade gecertificeerd zijn. Ze zijn dan gecontroleerd door FLO-Cert, een onafhankelijk controleorgaan voor Fairtrade. Deze organisatie voert controles uit bij schakels in de keten om erop toe te zien dat strenge handelsvoorwaarden worden nageleefd.

World Fair Trade Organization WFTO Logo
Een andere organisatie met fair trade erin is: ‘World Fair Trade Organization’ oftewel WFTO. Dit is een wereldwijd netwerk bestaande uit 90 Fair Trade organisaties en netwerken. Bedrijven kunnen een certificering ontvangen (als ze aan een hoop strenge eisen voldoen) en daarmee ld worden van dit netwerk. Een voorbeeld van zo’n bedrijf is het Britse People Tree. Het keurmerk van WFTO is dus een keurmerk voor organisaties in haar geheel.

Wereldwijde beweging
De manier waarop de term fair trade het meest wordt gebruikt, is om een wereldwijde beweging aan te duiden die (denk ik) vooral te maken heeft met de letterlijke betekenis de term: eerlijke handel. Merken noemen zich fair, duurzaam, groen, bewust, puur, etc en doelen hierbij op een of meerdere processen in de bedrijfsvoering. Bijvoorbeeld het gebruik van natuurlijke stoffen, of biologisch katoen in plaats van niet-biologische katoen, het produceren van hun collectie in een gecertificeerde fabriek, het gebruiken van gecertificeerde stoffen, het ondersteunen van ‘empowerment’ van werknemers enzovoort. Een merk kan claimen een fair bedrijfsvoering te hebben, of fair in te kopen, maar zonder transparantie en certificeringen is dit lastig te controleren (en ook met transparantie en certificeringen is dit lastig te controleren).

Zijstapje naar de Fair Wear Foundation 
Dan zijn er ook bedrijven die zich hebben aangesloten bij de Fair Wear Foundation. FWF is een onafhankelijke, non-profitorganisatie die werkt met bedrijven en fabrieken om arbeidsomstandigheden te verbeteren voor arbeiders in de kledingindustrie. Ongeveer 80 bedrijven met 120 merken uit zeven verschillende Europese landen zijn lid van de FWF. De FWF hanteert acht ‘labour standards’ waar het de bedrijven op toetst en bij begeleid om stappen vooruit te maken. Deze labour standards zijn normen zoals: Werk wordt vrijwillig uitgevoerd, er vindt geen kinderarbeid plaats, werknemers mogen deelnemen aan vakbonden en werknemers hebben recht op een leefbaar loon.

100% fair?
Naast het Fairtrade keurmerk zijn circuleren nog vele andere keurmerken in de kledingbranche zonder het woord fair erin. Dan beland je in een andere begrippen madness met bio en eco enzo ;). De keurmerken waarborgen iets, maar niet alles. Zo zag ik onlangs deze documentaire over Fairtrade-gecertificeerde rozen uit Ethiopie. Wat een heel ander beeld van Fairtrade liet zien, dan ik voor ogen had. Not pretty en wat mij betreft niet Fairtrade-keurmerk-dragend waardig. Terug naar kleding.. Zit je safe met een Fairtrade keurmerk? Kun je gerust zijn als een merk fair zegt te produceren? Is 100% eerlijke kledingproductie mogelijk? Hmmm, ik ben bang van niet. Dit heeft alles te maken met de complexiteit van een bizar grote kledingindustrie, een hoop perverse prikkels (tijdsdruk, prijsrace to the bottom), zwakke overheden die wetten niet handhaven, moraalloze mensen en een hoop triestheid. Hierover in een volgend blog meer.

Schrijf een reactie

Reactie